Jak rozpoznać zapalenie gruczołu krokowego - wszystko o diagnozie

Im bardziej kompletna i kompetentna jest diagnoza zapalenia gruczołu krokowego, tym skuteczniejsza będzie późniejsza terapia. Formalne podejście lekarza może skutkować długim i nieskutecznym leczeniem pacjenta. Jego zadaniem jest identyfikacja stanu zapalnego prostaty i wszystkich czynników go prowokujących.

Jak lekarze diagnozują zapalenie gruczołu krokowego

Zapalenie gruczołu krokowego jest diagnozowane przez urologa lub androloga. Po rozmowie z pacjentem lekarz przepisuje niezbędne badania: najpierw standardowy zestaw (krew, mocz, wydzielina prostaty, badanie doodbytnicze), a następnie, jeśli jest to wskazane, stosuje się bardziej szczegółowe i nowoczesne metody: CT, MRI, USG.

Przeprowadzanie anamnezy

Podczas wstępnej konsultacji lekarz zada następujące pytania:

• Czas trwania stosunku (jeśli stał się krótszy, to w jakich okolicznościach);
• Obecność dyskomfortu w pachwinie podczas długotrwałego przebywania w pozycji statycznej, a także po spożyciu alkoholu lub hipotermii;
• Częstotliwość i prędkość oddawania moczu (czy są jakieś trudności, przerywany strumień, czy często musisz wstawać, aby skorzystać z toalety w nocy);
• Jakość orgazmu (wciąż jasny lub rozmyty, bolesny wytrysk).

Im więcej szczegółów pacjent zapamięta, tym pełniejszy będzie obraz kliniczny wykonany przez lekarza.

Diagnostyka różnicowa

Objawy zapalenia gruczołu krokowego są podobne do objawów wielu innych chorób:

1. Zapalenie pęcherza (skurcze podczas oddawania moczu, ból w podbrzuszu).
2. Gruczolak (trudności w oddawaniu moczu, uczucie ciężkości w pachwinie).
3. Rak prostaty (krew w moczu, problemy z oddawaniem moczu).
4. Patologie odbytnicy: hemoroidy, paraproctitis (zapalenie), szczeliny odbytu, zapalenie zatok (wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Dodatkowe metody diagnostyczne i uzasadnienie ich stosowania przedstawiono w tabeli 1.

Tabela 1. Diagnostyka różnicowa zapalenia gruczołu krokowego

Choroba	Grupa ryzyka	Analizy
Hiperplazja	Mężczyźni powyżej 45 roku życia bez historii zapalenia cewki moczowej, cewnikowania, urazów pęcherza i cewki moczowej (okoliczności, które mogą wyjaśniać ból, krew w moczu)	USG prostaty i badanie cyfrowe
Zapalenie gruczołu krokowego	Przeważnie młodzi mężczyźni, którzy ostatnio mieli gorączkę, hipotermię, w historii której nie ma czynników prowokujących (identycznych z hiperplazją)	USG, morfologia krwi (CBC), cyfrowe badanie prostaty
Rak prostaty	Mężczyźni powyżej 45 lat, bez historii czynników prowokujących	USG prostaty, analiza PSA, badanie cyfrowe

W razie potrzeby w diagnostykę zaangażowani są inni lekarze specjaliści: proktolog, neurolog, kręgowiec. Dwóch ostatnich specjalistów identyfikuje przyczyny bólu związanego z naruszeniem struktury kręgosłupa, naruszeniem zakończeń nerwowych.

Badanie palpacyjne odbytnicy

Cyfrowe badanie doodbytnicze jest najbardziej dostępną i pouczającą metodą oceny stanu gruczołu krokowego. Podczas zabiegu lekarz zwraca uwagę na następujące parametry jego budowy:

• Głośność;
• Gęstość;
• Chropowatość powierzchni;
• Jednorodność (jednorodność tkanki);
• Granice (przejrzystość konturów);
• Zachowanie przesmyku (szew podłużny między płatami).

W zapaleniu gruczołu krokowego gruczoł jest powiększony z powodu obrzęku (możliwa asymetria), jego konsystencja jest elastyczna, rowek podłużny (szew) nie jest wyczuwalny, a po dotknięciu pacjent może odczuwać bolesność.

Aby uzyskać wyraźny obraz tego rodzaju diagnozykonieczne jestprzygotować:

1. Nie wytryskuj dzień wcześniej, nie pij alkoholu, unikaj dużego wysiłku fizycznego, hipotermii i przegrzania.
2. Nie jeździj na rowerze przez 24 godziny, nie używaj maszyn do wiosłowania (nie raniaj ani nie masuj w ten sposób prostaty).
3. Przed wizytą u lekarza wykonaj lewatywę (można zastosować mikro lewatywę) w celu oczyszczenia ampułki odbytnicy.

Prostatę można wyczuć na głębokości 3-5 cm od odbytu. Lekarz przeprowadza zabieg w sterylnych rękawiczkach, smarując palec żelem. Pacjent leży na boku z podwiniętymi kolanami lub stoi w pozycji kolanowo-łokciowej.

Metody laboratoryjne

Laboratoryjne metody rozpoznawania zapalenia gruczołu krokowego obejmują badanie biomateriałów na obecność patogenów.

Krew

Na podstawie wyników ogólnych i biochemicznych badań krwi (weź kapilarę z palca), można podejrzewać zapalenie gruczołu krokowego na wczesnym etapie. Analizę przeprowadza się rano na czczo. Należy powstrzymać się od palenia na godzinę przed zabiegiem.

Istotne wskaźniki:

• Leukocyty (krwinki, których liczba wzrasta wraz ze spadkiem odporności na tle reakcji zapalnych). Zwykle od 4-9 × 10 ^ 9 jednostek;
• ESR (szybkość sedymentacji erytrocytów). Norma wynosi około 5 jednostek, wzrost wskazuje na stan zapalny lub proces onkologiczny;
• Limfocyty. Zwykle ich procent całkowitej objętości komórek krwi wynosi od 18 do 40 jednostek. Nadmiar oznacza infekcję.

Mężczyznom po 40 roku życia przepisuje się test PSA- marker nowotworowy, którego wartość przekracza przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego lub raka prostaty.Norma- poniżej 4 ng / ml, po 50 latach - 5, 53 ng / ml.

Mocz

Cewka moczowa przechodzi przez prostatę (sterczową część cewki moczowej), więc kiedy gruczoł ulega zapaleniu, mocz zmienia kolor i konsystencję. Do diagnozy zapalenia gruczołu krokowego brane są trzy rodzaje analiz:

1. Ogólne - oznaczanie parametrów fizyko-chemicznych. Objawy zapalenia prostaty: mocz jest mętny, białawy, zasadowy, jest białko, leukocyty, ropne włókna, czasem piana lub krew. W przypadku licznego zapalenia gruczołu krokowego znajdują się fosforany.
2. Cytologiczne - badanie na obecność patologicznie zmienionych komórek. Obecność erytrocytów i nabłonka może wskazywać na proces nowotworowy.
3. Bakteriologiczne - identyfikacja śladów aktywności mikroorganizmów chorobotwórczych. Aby to zrobić, zrób zbiornik wysiewający osad na pożywce. Jeśli są bakterie i grzyby, po pewnym czasie zaczynają się aktywnie rozmnażać. Escherichia coli często wywołuje zapalenie gruczołu krokowego.

Przed oddaniem moczu należy powstrzymać się od spożywania słonych i pikantnych potraw, nie spożywać alkoholu i środków barwiących (buraki, kawa). Analizę przeprowadza się rano na czczo.W przypadku zapalenia gruczołu krokowego stosuje się metodę trzech szklanek:pacjent oddaje mocz na przemian do każdej szklanki; wynikiem jest pierwsza, środkowa i ostatnia porcja. Ta metoda pozwala zidentyfikować lokalizację zapalenia: cewki moczowej, prostaty, pęcherza. Bardziej pouczająca jest metoda czteroszybowa. Ostatnią porcję moczu zbiera się po masażu prostaty w celu uzyskania jego wydzieliny.

Sekret prostaty i nasienie

Sok wytwarzany przez gruczoł krokowy jest cennym materiałem diagnostycznym. Przygotuj się do jego ogrodzenia w taki sam sposób, jak do cyfrowego badania odbytnicy. Aby objętość sekretu była wystarczająca, powinieneś powstrzymać się od stosunku płciowego przez trzy do pięciu dni.

Metody badania wydzieliny prostaty:

• Mikroskopia;
• Backseeding;
• PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy).

PCR to najdokładniejsza metoda. Do przetwarzania biomateriałów stosuje się specjalne enzymy, które zwielokrotniają liczbę fragmentów DNA i RNA patogenów. Badania wymagają specjalnego urządzenia - amflikatora. A dokładniej, PCR w czasie rzeczywistym. Wynik jest gotowy za godzinę.

Na zapalenie gruczołu krokowego wskazuje obecność w jej soku ciałek amyloidowych, gronkowców, paciorkowców, Pseudomonas aeruginosa, komórek nabłonka (więcej niż trzy jednostki w polu widzenia). Zmniejsza się liczba ziaren lipoidów, a liczba leukocytów wzrasta.

Dodatkową analizą jest

Spermogramzapalenia gruczołu krokowego. Na tle zapalenia gruczołu krokowego nasienie staje się żółtawe lub brązowe, zwiększa się jego lepkość (upłynnia się przez długi czas), obecna jest patogenna mikroflora. W przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego stwierdza się komórki nabłonka gruczołu, ciałka amyloidowe i śluz.

Wymaz z cewki moczowej

Wymaz z cewki moczowej (skrobanie) to mniej pouczająca metoda diagnozowania zapalenia gruczołu krokowego niż analiza wydzielania.Stosowany w przypadkach, gdy nie można uzyskać tego ostatniego z powodu hemoroidów, zaostrzenia stanu zapalnego, obecności zwapnień w ciele prostaty.

Procedura pobierania materiału jest szybka, ale niewygodna: lekarz zanurza szczoteczkę w cewce moczowej, która wychwytuje część pokrywających ją komórek wraz z mikroorganizmami. Następnie biomateriał jest badany metodą PCR, co pozwala określić obecność patogenów w dowolnej ilości. Przyczyną zapalenia gruczołu krokowego mogą być infekcje narządów płciowych: chlamydia, Trichomonas, mykoplazma.

Przed całodziennym wykonaniem analizy należy odmówić współżycia seksualnego, rano wykonywać wyłącznie zewnętrzne zabiegi higieniczne dotyczące penisa (nie wlewać niczego do cewki moczowej), nie oddawać moczu przez dwie godziny.

Metody instrumentalne

Instrumentalne metody diagnostyczne pozwalają potwierdzić i uzupełnić wyniki badań laboratoryjnych.

Ultradźwięki i TRUS

Badanie ultrasonograficzne gruczołu krokowego pozwala na wizualizację jego budowy, konturów, charakteru zmian tkankowych. W przypadku zapalenia gruczołu krokowego za najbardziej pouczające uważa się USG przezodbytnicze (TRUS): lekarz wprowadza głowicę do odbytnicy. Przygotuj się do zabiegu w taki sam sposób, jak do badania palpacyjnego gruczołu. USG jamy brzusznej (przez brzuch) jest wygodniejsze dla mężczyzny, ale prostata nie jest całkowicie widoczna z powodu pęcherza.

Przy zapaleniu gruczołu krokowego jego struktura jest niejednorodna, kontury są rozmyte, mogą pojawić się ogniska zwłóknienia (przerośnięta tkanka łączna), blizny. Prostata jest powiększona, rowek między jej płatami jest wygładzony.

MRI, PET i CT

Jeśli badanie ultrasonograficzne daje podstawy do podejrzenia obecności procesu nowotworowego, lekarz przepisuje TK (tomografię komputerową) lub MRI (rezonans magnetyczny), aby wyjaśnić obraz. Ten drugi rodzaj badań jest dokładniejszy, ale też droższy. Zabiegi są bezbolesne pod względem treści informacyjnej, mogą zastąpić biopsję (wycięcie fragmentu tkanki).

CT i MRI przedstawiają szczegółowo budowę gruczołu krokowego: kamienie, cysty, guzy, ogniska zapalne, nieprawidłowości strukturalne. Aby uzyskać wyraźniejszy obraz, środek kontrastowy jest wstępnie wstrzykiwany do żyły (nie jest stosowany u mężczyzn z niewydolnością nerek). Do zabiegu używa się odpowiedniego typu tomografu i sondy rektalnej.

PET - Pozytonowy CT emisyjny. Umożliwia analizę stanu prostaty na poziomie komórkowym i molekularnym. Określa nie tylko obecność i wielkość guza, ale także szybkość i jakość zachodzących w nim procesów metabolicznych.

Odnośnie przygotowania:odbytnicę należy opróżnić. Żadnego jedzenia nie należy spożywać przez pięć godzin przed zabiegiem.

Funkcje diagnostyki niektórych typów zapalenia gruczołu krokowego

Ostre bakteryjne (zakaźne) zapalenie gruczołu krokowego rozpoznaje się na podstawie skarg pacjentów, badania moczu, USG, wymazów z cewki moczowej. Przy czynnym zapaleniu gruczoł jest bolesny, zabiegi przezodbytnicze nie są dozwolone, w skrajnych przypadkach dokładne badanie palca.

Dane laboratoryjne dotyczące diagnozy ostrego zapalenia gruczołu krokowego nie są szczególnie pouczające. Posiew moczu może być wskazany, ale nie jest wymagany. Przy aktywnym zapaleniu nie ma czasu na oczekiwanie na wyniki. Aby złagodzić objawy, przeprowadza się terapię przeciwbakteryjną lekami o szerokim spektrum działania.

Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego praktycznie nie objawia się w żaden sposób, dlatego do jego rozpoznania potrzebny jest cały szereg metod laboratoryjnych, fizycznych, instrumentalnych. Może być konieczne określenie stanu immunologicznego i neurologicznego pacjenta.

Najważniejsze jest badanie dotykowe gruczołu, moczu i wydzieliny gruczołu krokowego. Obecność ponad 10 leukocytów w polu widzenia wskazuje na stan zapalny. Jeśli hodowla bakteryjna nie daje wzrostu zakaźnej mikroflory na tle zwiększonej liczby leukocytów, konieczna jest analiza infekcji narządów płciowych.

Przy bakteryjnym charakterze zapalenia w moczu i soku prostaty znajduje się duża liczba patogenów. Niezaprzeczalny mikrobiologiczny znak przewlekłego zapalenia: liczba drobnoustrojów (CFU) przekracza 104 na ml. Niektóre z nich liczą się w dziesiątkach, więc ich obecność w ilości od 10 do 102 na ml może świadczyć o zapaleniu gruczołu krokowego.

W zapaleniu bakteryjnym (niezakaźnym) są one nieobecne, ale eksperci zalecają w takich przypadkach przeprowadzenie bardziej dogłębnej analizy: punkcji prostaty, przez którą usuwane są patogeny żyjące w zamkniętych kanałach prostaty. W tym samym czasie kultura bakteryjna jest sterylna, ale patogen nadal znajduje się na końcu. Najczęściej jest to jedna z odmian E. coli.

Ultradźwięki nie zawsze wykazują przewlekłe zapalenie. Oprócz wyżej wymienionych metod lekarz może przepisać uroflowmetrię - pomiar natężenia przepływu moczu za pomocą specjalnych czujników.

Typowe choroby współistniejące

W przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego z objawami zapalenia gruczołu krokowego (zapalenie gruźlicy nasiennej obok gruczołu krokowego) stosuje sięuretroskopię - oględziny kanału aparatem endoskopowym. Pomaga zidentyfikować zwężenie cewki moczowej, naruszenie jej struktury, stan ujść przewodów wydalniczych prostaty (śluz, ropa, zgrubienie) i guzek nasienia.

Interpretacja wyników (definicja stadiów zapalenia gruczołu krokowego na podstawie stanu guzka nasiennego):

• Po pierwsze: guzek nasienny jest czerwony, obrzękły, krwawiący. Ten sam wzór obserwuje się z tyłu cewki moczowej;
• Po drugie: charakterystyczny jest okresowy wzrost i spadek zaczerwienienia i obrzęku;
• Po trzecie: dochodzi do zmian bliznowaciejących w tkankach guzka i cewki moczowej, przez co światło moczowodu może się zwężać (zwężenie).

Ureteroskopia podrażnia receptory guzka nasienia, co prowadzi do upośledzenia mikrokrążenia i motoryki prostaty, dzięki czemu zabieg nie jest niepotrzebnie wykonywany.

Zapalenie pęcherza jest również towarzyszem przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego. Zapalenie ściany pęcherza moczowego wykrywa się za pomocą ultradźwięków i cystoskopii. W trakcie badań określa się zmiany patologiczne w błonach śluzowych, zwłaszcza w okolicy szyi. Stan pęcherza na tle przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego (stwardnienia prostaty):

1. Bliznowata deformacja trójkąta pęcherza.
2. Rozszerzone ujścia moczowodów.
3. Zwężenie szyi.

Cystoskopia jest zalecana już w końcowej fazie badania przy bólach podbrzusza i częstym oddawaniu moczu.

Najtrudniejszym do zdiagnozowania jest przewlekłe bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego z bólem miednicy o nieokreślonym pochodzeniu. U takich pacjentów lekarze przede wszystkim prowadzą badania, aby wykluczyć zapalenie pęcherza i patologie neuropsychiatryczne.

Jak zdiagnozować zapalenie gruczołu krokowego w domu

Mężczyzna może podejrzewać ostre zapalenie gruczołu krokowego na podstawie następujących objawów:

• Silny ból w dolnej części brzucha i pachwinie (między jąderami a odbytem);
• Podwyższona temperatura ciała;
• Ból podczas oddawania moczu (np. zapalenie pęcherza);
• Wczesny i bolesny wytrysk.

Te same objawy pojawiają się podczas zaostrzeń przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego, wywołanego hipotermią lub spożyciem alkoholu. Na rozwój tej postaci patologii może wskazywać okresowe pojawienie się krwi w moczu, tępy ból krocza (szczególnie w pozycji statycznej), trudności w oddawaniu moczu, pogorszenie erekcji. Takie objawy są powodem kontaktu z urologiem.

Wniosek

Im dłużej trwa proces zapalny w prostacie, tym trudniejsze będzie leczenie, dlatego nie należy zwlekać z postawieniem diagnozy. W instytucjach rządowych większość procedur i leczenia uzupełniającego jest bezpłatna.